Czy „prawdziwe życie” kończy się po przejściu na emeryturę? Choć wielu 20-30-latkom może się wydawać, że tak właśnie jest, rzeczywistość jest zupełnie inna. Jesień życia w XXI wieku może być niezwykle aktywnym czasem. Zwłaszcza że na seniorów czeka mnóstwo szans i możliwości. Ilość dostępnych opcji, także w Polsce, rośnie z roku na rok. Oto kilka propozycji dla osób po 60-tce i starszych.
Nowoczesny senior to aktywny senior – do tego grona dołącza coraz więcej osób, które przeszły na emeryturę. Dlaczego? Przyczyn jest wiele. Jedną z kluczowych jest wydłużający się czas życia. Jak wynika z danych zgromadzonych przez Bank Światowy, w Polsce, na przestrzeni ostatnich 50 lat wzrosła ona aż o 10 lat. W 2015 roku wynosiła 78 lat. I choć nadal utrzymuje się nieco poniżej unijnej średniej – statystyczny emeryt ma co najmniej kilkanaście (jeśli nie więcej) lat, które może poświęcić wreszcie na coś innego niż praca zawodowa. Na co? Wbrew pozorom, opieka nad wnukami i wizyty w kościele oraz u lekarza to zdecydowanie nie wszystko.
Uniwersytety Trzeciego Wieku – więcej niż pomoc osobom starszym
Trzeci Wiek to określenie coraz częściej stosowane do opisu osób po 60-65. roku życia. A co z uniwersytetami trzeciego wieku? To placówki dydaktyczne przeznaczone dla osób w wieku poprodukcyjnym. Pierwsza powstała w 1973 roku we Francji, a na przestrzeni kolejnych dwóch dekad w kraju tym powstało kolejnych kilkadziesiąt instytucji tego rodzaju. Jednocześnie idea UTW rozprzestrzeniała się, docierając m.in. do Wielkiej Brytanii (lata 80-te), a także – i to dość wcześnie, bo w 1975 roku – do Polski. Dziś w naszym kraju działa kilkaset uniwersytetów trzeciego wieku, a liczbę ich słuchaczy szacuje się na ok. 100 tys. osób.
Co dają zajęcia na Uniwersytecie Trzeciego Wieku? To szansa na:
- spędzenie czasu w gronie rówieśników – na zajęcia przychodzą osoby o podobnych problemach i zainteresowaniach, z którymi można budować również przyjaźnie,
- zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności – zarówno tych o charakterze akademickim, jak i bardzo praktycznych – oferta dydaktyczna UTW jest bardzo rozległa;
- produktywne i ciekawe spędzenie wolnego czasu – w warunkach pobudzających kreatywność i zachęcających do aktywności umysłowej.
Warto podkreślić, że zajęcia na UTW mogą przybrać różną postać i charakter. Co istotne, odbywają się nie tylko na terenie „prawdziwych” uniwersytetów. Ciekawą ofertę w tym zakresie mogą zapewniać również miejskie biblioteki czy ośrodki kultury. Warto więc przyjrzeć się tej formie aktywności.
Co istotne – udział w zajęciach UTW może być zupełnie bezpłatny lub wymagać opłacenia czesnego. Jest to uzależnione od warunków określanych indywidualnie przez każdą z tych instytucji.
Kluby aktywnego seniora – oferta bogatsza z roku na rok
Oferta aktywności dla seniorów nie kończy się na zajęciach dydaktycznych. Osoby starsze mają również szansę na to, aby uczęszczać na zajęcia i spotkania w ramach klubów aktywnego seniora. To zrzeszenia, które działają najczęściej w strukturach miast i gmin, ale również jako organizacje pozarządowe. Czym różnią się od UTW? Przede wszystkim – najczęściej są to grupy nieformalne, skoncentrowane bardziej na towarzyskich niż edukacyjnych formach wspólnego spędzania czasu.
W ramach klubów seniora organizowane mogą być np. różnego rodzaju wycieczki, spotkania z ciekawymi osobami, wspólne spacery, zajęcia sportowe (np. nordic walking, fitness dla seniorów itp.), taneczne, nauka obsługi komputera, a także imprezy okolicznościowe.
Podobnie jak UTW, kluby seniora są miejscem, w którym osoby starsze mogą nawiązać kontakt ze swoimi rówieśnikami, rozwijać pasje i w ciekawy sposób spędzać czas. Dzięki uczestnictwu w zajęciach, mają szansę na poszerzenie horyzontów i spróbowanie nowych, nieznanych sobie dotychczas form aktywności.
Tylko dla w pełni sprawnych?
Kluby seniora oraz UTW nie wyczerpują oczywiście możliwości aktywnego spędzania czasu przez osoby starsze. Co jednak z tymi, które doświadczają już na tyle poważnych problemów zdrowotnych, że trudno jest im samodzielnie dotrzeć na zajęcia z bogatej oferty. Czy są one skazane na przysłowiowe „siedzenie w domu”? Niekoniecznie. Aby się zaktywizować, potrzebują po prostu profesjonalnej asysty.
Czasem najlepsza pomoc dla seniora w takiej sytuacji to po prostu obecność drugiej osoby – asystenta czy opiekuna, który stanie się towarzyszem podczas podróży, zapewni pomocną dłoń, gdy będzie potrzebna oraz ciepłe słowo. W innych przypadkach niezbędna może być profesjonalne wsparcie pielęgniarki. Wszystko zależy od indywidualnych potrzeb. Niemniej jednak, można bez wahania powiedzieć, że usługi firm takich jak Elderia, które zajmują się profesjonalną domową opieką nad seniorem, cieszą się coraz większym powodzeniem.
Jak mogą one pomóc w aktywizacji? Senior może skorzystać z ich wsparcia na kilka sposobów.
- Osoby starsze, które np. obawiają się samodzielnego opuszczania domu z obawy o to, że nagle zasłabną i będą potrzebowały asysty medycznej, mogą zdecydować się np. na teleopiekę. Nie wiąże się ona z fizyczną obecnością asystenta. Senior nosi ze sobą specjalne urządzenie z przyciskiem SOS, za pomocą którego, w razie potrzeby, może wezwać wsparcie.
- Seniorzy, którzy mają problem z samodzielnym przemieszczaniem się, zwłaszcza na dłuższe dystanse, mogą skorzystać z tzw. opieki mobilnej, która obejmuje profesjonalny transport z niezbędną asystą.
- Osoby, które potrzebują bardziej kompleksowej opieki – np. w drodze na zajęcia UTW czy spotkanie w ramach klubu seniora bądź podczas wizyty w parku, muzeum etc. – mogą skorzystać z pomocy profesjonalnych asystentów, którzy staną się uważnymi i przyjaznymi towarzyszami.
Usługi tego typu mogą dać seniorowi tak potrzebne poczucie niezależności – dzięki nim nie musi bowiem prosić o pomoc krewnych i korzystać z interesujących go aktywności niemal samodzielnie.